SSL – co to jest i jak działa?

W dobie internetu, kiedy wymiana informacji i transakcje online są nieodłącznymi elementami naszego życia, ochrona danych staje się priorytetem. Dlatego bardzo istotną kwestią jest zapewnienie bezpiecznego połączenia między klientem, a serwerem. Służy do tego protokół SSL, który stał się powszechnie przyjętym standardem szyfrowania danych w internecie. Czym jest, jakie są jego rodzaje i jak działa?

SSL – co to jest?

SSL (Secure Sockets Layer) to protokół kryptograficzny, który zapewnia bezpieczne i poufne przesyłanie danych w internecie. Szyfruje informacje w taki sposób, aby tylko zamierzeni odbiorcy mogli je odczytać. Ponadto gwarantuje integralność danych dzięki weryfikacji polegającej na sprawdzaniu, czy podczas przesyłania nikt ich nie zmienił. Umożliwia również uwierzytelnianie serwera, co pomaga w zapobieganiu atakom typu „man-in-the-middle” (polegającym na podszywaniu się pod pośrednika komunikacji).

Warto dodać, że obecnie SSL zastąpił protokół TLS (Transport Layer Security). Dlatego, gdy mówimy o SSL, w rzeczywistości mamy na myśli certyfikaty TLS, które są nowszą wersją protokołu z poprawionymi mechanizmami bezpieczeństwa. Niemniej jednak, nadal powszechnie używa się terminu „SSL” do określania bezpiecznych połączeń internetowych.

Co szyfruje SSL

SSL szyfruje różne rodzaje informacji, aby zapewnić ich bezpieczną transmisję między klientem, a serwerem. Najczęściej są to dane:

• osobowe – takie jak nazwy użytkownika, hasła, adresy e-mail itp. Dzięki temu, nawet jeśli niepowołane osoby przechwycą informacje, to nie będą w stanie ich odczytać.
• transakcyjne – związane z płatnościami np. numer karty kredytowej podczas dokonywania transakcji online. W ten sposób chroniąc je przed kradzieżą i nieautoryzowanym użyciem.
• sesji – takie jak identyfikatory połączenia, tokeny uwierzytelniające, pliki cookie itp. Zapewnia to bezpieczeństwo i integralność podczas komunikacji między klientem, a serwerem w trakcie trwania sesji.
• formularzy – czyli podawane w formularzach na stronach informacje kontaktowe, wiadomości, preferencje itp. Takie szyfrowanie chroni je przed przechwyceniem przez osoby trzecie.

Wszystkie te rodzaje danych są szyfrowane przez SSL za pomocą algorytmów kryptograficznych, takich jak AES (Advanced Encryption Standard) lub RSA (Rivest-Shamir-Adleman).

Jak działa certyfikat?

Działanie SSL można przedstawić w kilku krokach:

1. rozpoczęcie połączenia – klient inicjuje połączenie z serwerem, wysyłając żądanie HTTPS zamiast zwykłego HTTP, informując w ten sposób, że chce nawiązać bezpieczne połączenie SSL/TLS.
2. wysyłanie informacji o certyfikacie – serwer odpowiada, przesyłając swój certyfikat SSL zawierający klucz publiczny, który wykorzysta do szyfrowania danych.
3. weryfikacja certyfikatu – przeglądarka klienta weryfikuje certyfikat serwera, sprawdzając jego ważność, autentyczność i czy wydała go zaufana instytucja certyfikującą. Jeśli okaże się nieprawidłowy lub niezaufany, przeglądarka może wyświetlić ostrzeżenie lub nawet zablokować połączenie.
4. negocjacja algorytmów kryptograficznych – klient i serwer wybierają wspólne algorytmy kryptograficzne, które posłużą do szyfrowania i deszyfrowania danych oraz do wymiany kluczy sesji.
5. wymiana kluczy i ustalenie sesji – przeglądarka generuje klucz, który wykorzysta do zabezpieczenia danych w trakcie danej sesji. Następnie szyfruje go przy użyciu klucza publicznego i wysyła z powrotem do serwera.
6. szyfrowanie transmisji – po ustanowieniu klucza, przeglądarka oraz serwer używają go do szyfrowania i deszyfrowania danych przesyłanych między sobą podczas trwania sesji. Komputer klienta szyfruje dane, a odszyfrowuje je dopiero serwer, co zapewnia poufność informacji.
7. weryfikacja integralności – SSL wykorzystuje funkcje skrótu (hash) do sprawdzania integralności danych. Serwer je podpisuje, a przeglądarka weryfikuje. Jeśli w trakcie transmisji ktoś zmieni te informacje, to weryfikacja się nie powiedzie, a to najprawdopodobniej poskutkuje zakończeniem połączenia.

W ten sposób SSL zapewnia bezpieczną transmisję danych, chroniąc je przed przechwyceniem, podsłuchiwaniem i modyfikacją.

Rodzaje SSL

Istnieją różne rodzaje SSL, oferujące odmienne poziomy ochrony i warianty funkcjonalności.

Ze względu na poziom ochrony, certyfikaty SSL możemy podzielić na te z weryfikacją:

• domeny (DV) – podstawowa wersja zabezpieczeń, w której podczas wydawania certyfikatu sprawdzana jest tylko domena internetowa.
• organizacji (OV) – ten rodzaj zapewnia wyższy poziom zabezpieczeń, ponieważ poza domeną weryfikuje się również firmę wnioskującą.
• rozszerzoną (EV) – gwarantuje najlepsze zabezpieczenia, ale wymaga szczegółowej weryfikacji organizacji. Ponadto do paska adresu dodaje nazwę firmy, co zwiększa jej prestiż i zaufanie klientów.

Ze względu na warianty funkcjonalności, certyfikaty SSL dzielą się na:

1. pojedyncze – standardowe certyfikaty, które są wydawane tylko dla jednej domeny lub subdomeny.
2. wildcard – te rodzaje certyfikatu chronią nie tylko główną domenę, ale również wszystkie jej subdomeny.
3. multi-Domain SSL (UCC/SAN) – te rodzaje certyfikatu umożliwiają zabezpieczenie wielu domen lub subdomen.

Wybór konkretnego rodzaju SSL/TLS uzależniony jest od potrzeb i wymagań dotyczących ochrony danej witryny lub aplikacji internetowej.

Ile kosztuje certyfikat SSL

Cena certyfikatu SSL zależy od kilku czynników, takich jak:

• rodzaj certyfikatu – każdy typ ma swoje unikalne cechy i poziom weryfikacji, a to wpływa na cenę.
• okres ważności – certyfikaty często są dostępne na rok, 2 lub 3 lata, a dłuższy czas oznacza wyższy koszt.
• wydawca certyfikatu – istnieje wiele firm, które je oferują, takie jak GlobalSign, Symantec, Comodo, Let’s Encrypt itp. Ceny mogą się różnić w zależności od ich reputacji i stopnia zaufania.
• poziom weryfikacji – certyfikaty SSL takie jak OV lub EV, wymagające szczegółowej weryfikacji organizacji, będą droższe od zwykłych DV.
• dodatkowe funkcje i gwarancje – takie jak zabezpieczenie subdomen, ochrona przed atakami DDoS, gwarancje finansowe w przypadku naruszenia bezpieczeństwa, mogą wpływać na ich cenę.

Ceny certyfikatów SSL zaczynają się od kilkudziesięciu złotych rocznie i mogą sięgać nawet kilku tysięcy, w zależności od powyższych czynników. Jednak warto dodać, że istnieją również zupełnie darmowe certyfikaty.

Darmowe certyfikaty SSL

Ciekawą alternatywą dla płatnych certyfikatów SSL są te darmowe, oferowane przez różnych dostawców. Jednym z nich jest Let’s Encrypt, czyli otwarta organizacją non-profit, która dostarcza je bez żadnych opłat, aby promować powszechne stosowanie szyfrowania w Internecie.

Co warto wiedzieć o darmowych certyfikatach SSL?

• funkcjonalność – darmowe certyfikaty oferują podobne funkcje i możliwości do tych płatnych. Zapewniają szyfrowanie danych między klientem, a serwerem, weryfikację tożsamości i wyświetlanie wskaźników bezpieczeństwa w przeglądarkach.
• krótki czas ważności – darmowe certyfikaty mają zazwyczaj krótszy okres ważności (przeważnie około 90 dni), więc muszą być regularnie odnawiane.
• automatyczne odnawianie – dostawcy darmowych certyfikatów bardzo często oferują automatyczne odnawianie, dzięki czemu cały proces nie wymaga ręcznej interwencji.
• kompatybilność – darmowe certyfikaty są zgodne z przeglądarkami internetowymi i zapewniają taką samą ochronę danych jak te płatne.

Warto jednak zwrócić uwagę, że darmowe certyfikaty SSL mogą mieć pewne ograniczenia w porównaniu do płatnych wersji. Na przykład oferując gorsze wsparcie techniczne, a także brak ubezpieczenia od ewentualnych szkód. Dlatego, jeśli witryna przetwarza ważne dane, warto rozważyć zakup płatnego certyfikatu.

Darmowe certyfikaty są dobrym rozwiązaniem w przypadku mniej wymagających witryn, w których nie operuje się danymi użytkowników. Jako, że oferują możliwość łatwego wdrożenia bezpiecznego połączenia HTTPS bez konieczności ponoszenia kosztów, świetnie sprawdzą się np. na prywatnym blogu tematycznym.

Gdzie stosuje się SSL

Certyfikaty SSL wykorzystuje się w wielu branżach, takich jak e-commerce, bankowość online, usługi poczty elektronicznej, komunikatory internetowe, aplikacje i wiele innych. Bez tego protokołu, ryzyko kradzieży danych byłoby znacznie większe, a nasza prywatność bardziej zagrożona.

Jak zainstalować certyfikat

Proces instalacji certyfikatu SSL może się nieco różnić w zależności od konkretnego serwera i firmy, w której zdecydujemy się wykupić hosting www. Najczęściej jednak, cała procedura wygląda następująco:

1. wybieramy certyfikat SSL – możemy go zakupić od dostawcy usług tego typu usług lub skorzystać z darmowego certyfikatu, takiego jak Let’s Encrypt.
2. generujemy wniosek o certyfikat (CSR) – podając informacje o naszej witrynie, takie jak nazwa domeny, firma itp. Najlepszym sposobem na to jest skorzystanie z narzędzi oferowanych przez dostawcę usług hostingowych.
3. składamy zamówienie na certyfikat – wykorzystując do tego wygenerowany wcześniej plik CSR.
4. weryfikujemy swoją tożsamość – w przypadku niektórych certyfikatów SSL, takich jak OV lub EV, będziemy musieli przejść przez proces weryfikacji tożsamości naszej organizacji. Najczęściej polega on na dostarczeniu dokumentów lub rozmowie telefonicznej, choć może to być również zupełnie inna metoda.
5. otrzymujemy certyfikat – w postaci pliku certyfikatu, klucza prywatnego i ewentualnie łańcuchu certyfikatów (intermediate certificate chain).
6. instalujemy certyfikat – w sposób, który zależy od rodzaju używanego serwera. Zazwyczaj dostawca usług hostingowych udostępnia narzędzia lub interfejs administracyjny, w którym możemy łatwo zainstalować certyfikat SSL. Tylko w niektórych przypadkach będziemy musieli ręcznie skonfigurować serwer HTTP, mając pełen dostęp do serwera.
7. weryfikujemy działanie SSL – robiąc testy, aby upewnić się, że połączenie HTTPS działa poprawnie. Należy sprawdzić, czy witryna jest dostępna za pomocą protokołu HTTPS i czy certyfikat jest poprawnie wyświetlany.

Warto dodać, że w przypadku darmowego certyfikatu Let’s Enscrypt, niektórzy hostingodawcy maksymalnie upraszczają cały proces instalacji SSL. Tak jest np. w przypadku dhosting, gdzie wystarczy kliknąć odpowiedni przycisk.

Czy SSL to HTTPS?

HTTPS (Hypertext Transfer Protocol Secure) to zabezpieczona wersja protokołu HTTP, wykorzystywanego w internecie do bezpiecznej transmisji danych między klientem (przeglądarką internetową), a serwerem. Główną różnicą między HTTP, a HTTPS jest właśnie warstwa zabezpieczeń SSL/TLS, która używana jest w przypadku HTTPS. To ona zapewnia szyfrowanie danych, co chroni je przed przechwyceniem i nieautoryzowanym dostępem.

Podsumowanie

SSL jest niezwykle ważnym narzędziem, które zapewnia bezpieczeństwo i prywatność naszych danych w świecie online. Bez tego protokołu, transakcje online i wymiana informacji byłyby bardziej podatne na ataki i naruszenia. Dlatego warto być świadomym roli, jaką taki certyfikat odgrywa w naszym codziennym życiu cyfrowym i zwracać uwagę na to, aby korzystać z usług zapewniających bezpieczne połączenia.

Czy posiadanie certyfikatu SSL jest dla Was istotne podczas odwiedzania witryny internetowej? Czy może zupełnie się tym nie przejmujecie? Podzielcie się opinią w komentarzu.