Prowadzenie własnej działalności gospodarczej to nie lada wyzwanie. Nie każdy przedsiębiorca wie, w jaki sposób chronić swoją markę przed licznymi zagrożeniami czyhającymi na rynku. Nazwę i logo firmy można zastrzec w Urzędzie Patentowym. Uzyskujesz dzięki temu najszerszą ochronę prawną. Jednak nie zawsze będzie to możliwe. Niniejszy artykuł stanowi zbiór podstawowych informacji o znakach towarowych.
Czy oznaczenie mojej firmy jest znakiem towarowym?
Zapewne zastanawiasz się, czym tak naprawdę jest znak towarowy. To każde oznaczenie, które służy do odróżniania oferowanych przez Ciebie towarów i usług od tych oferowanych przez konkurencję. Przeważnie jest to nazwa lub logo firmy. Możliwości jest jednak o wiele więcej. Ważne, aby znak towarowy posiadał zdolność odróżniającą.
Rodzaje znaków towarowych
Najczęściej znakiem towarowym jest po prostu wyraz, nazwa przedsiębiorstwa (np. BIEDRONKA) albo firmowe logo opatrzone charakterystyczną szatą graficzną (np. ORLEN). Choć pewnie nie jesteś tego świadom, często spotykasz znaki towarowe w postaci domeny internetowej albo rysunku.
Niekonwencjonalne znaki towarowe
Choć do urzędów patentowych najczęściej zgłasza się nazwę i logo firmy to formalnie definicja znaku towarowego jest zdecydowanie szersza.
W określonych sytuacjach w tej formie można zastrzec wygląd produktu, ruch ręką, hologram, kolor a nawet zapach, dźwięk czy budynek (Pałac Kultury). Więcej na ten temat przeczytasz na https://znakitowarowe-blog.pl/niekonwencjonalne-znaki-towarowe/
Znaki opisowe niepodlegające rejestracji
Musisz pamiętać o tym, że zarejestrowanie niektórych oznaczeń nie będzie możliwe. Urząd Patentowy z pewnością odmówi rejestracji znaków opisowych. Przyczyna jest prosta. Oznaczenia te nie spełniają swojej podstawowej, odróżniającej roli. Mają jedynie charakter ogólnoinformacyjny. Wskazują na pewną kategorię produktów lub usług albo określają ich cechy (np. wyraz „chleb” do oznaczenia pieczywa).
Jakich jeszcze oznaczeń nie zarejestrujesz w Urzędzie Patentowym?
Rejestracji nie podlegają również oznaczenia zawierające symbole o charakterze religijnym i patriotycznym. Zakazane przez prawo są symbole zawierające np. flagę, godło, herb Rzeczpospolitej Polskiej. Bezwzględną przeszkodą rejestracji są także nazwy rodzajowe oraz te, które na stałe zagościły w języku potocznym (np. cukierki krówki). Urząd Patentowy z pewnością odmówi rejestracji oznaczenia sprzecznego z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami.
Jak wygląda procedura rejestracji?
Jesteś gotów na rejestrację swojego oznaczenia, ale nie wiesz, od czego zacząć? Procedurę rejestracji uruchamia wniosek złożony do odpowiedniego urzędu. Tutaj masz dwie opcje w zależności od tego, na terytorium jakiego państwa chcesz uzyskać ochronę. Rejestracją krajowych znaków towarowych zajmuje się Polski Urząd Patentowy z siedzibą w Warszawie. Oznaczenia wspólnotowe należą do właściwości Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej w Alicante Jeżeli posiadasz już zarejestrowany znak w jednej z tych procedur, to możesz jego ochronę rozszerzyć na wybraną wiązkę krajów świata. Dokonuje się tego przez Biuro Światowej Organizacji Własności Intelektualnej.
Zmiany w procedurze rejestracji znaków w 2016 r.
Od 15 kwietnia 2016 r. nastąpiły zmiany w procedurze rejestracji polskich znaków towarowych, które znacznie wszystko przyspieszyły. Obecnie, po wpłynięciu wniosku, w Biuletynie Urzędu Patentowego publikuje się oficjalną informację o tym, jakie oznaczenie zostało zgłoszone do rejestracji i przez kogo. Jeśli w ciągu 3 miesięcy od chwili publikacji nie wpłynie sprzeciw, zostanie przyznane prawo ochronne na znak towarowy. Warto więc monitorować tę informację, aby konkurencja nie zastrzegła znaku łudząco podobnego do naszego.
Procedura informacyjna
Po dokonaniu zgłoszenia w Urzędzie Patentowym RP otrzymasz informację o identycznych lub podobnych znakach towarowych, które zostały już zarejestrowane. Taka informacja wysyłana jest tylko do Ciebie. W przypadku rejestracji znaku unijnego urząd wyślę ją również do właścicieli wcześniejszych, identycznych lub podobnych znaków. W ten sposób zorientujesz się, kto ewentualnie, może próbować uniemożliwić Ci rejestrację.
Sprzeciw do rejestracji znaku towarowego
Procedura sprzeciwowa zdecydowanie przyspiesza całe postępowanie. Powinno ono zakończyć się w ciągu 6 miesięcy. Sprzeciw może wnieść każdy, komu przysługują wcześniejsze kolizyjne prawa (np. prawa do wcześniejszego znaku towarowego lub prawa autorskie do logo).
Warto pamiętać o tym, że wniesienie sprzeciwu nie powoduje automatycznego wstrzymania rejestracji znaku. Oznacza jedynie, że w tym zakresie będzie toczył się spór. Warto na tym etapie skorzystać z pomocy rzecznika patentowego. Konieczne będzie wskazanie podstaw prawnych formułowanych zarzutów oraz dowodów na poparcie swoich twierdzeń.
Analiza prawna marki – dlaczego warto ją zrobić przed zgłoszeniem?
Badanie zdolności rejestrowej znaku towarowego przez rzecznika patentowego pozwoli uniknąć wielu kłopotów i zaoszczędzić pieniądze.
Taka analiza prawna marki polega na sprawdzeniu, czy dane oznaczenie w ogóle może być zarejestrowane (przeszkody bezwzględne). Następnie bada się czy nie zostały już zarejestrowane podobne znaki towarowe (przeszkody względne). Wymaga to wiedzy i doświadczenia dlatego warto skorzystać z pomocy rzecznika patentowego.
Problem w tym, że potoczna ocena podobieństwa oznaczeń zdecydowanie różni się od tej oceny prawnej. Niestety przepisy nie określają, kiedy znaki należy uznać za podobne. Wszystkie reguły kolizyjności określiły na przestrzeni ostatnich dekad unijne i krajowe sądy. Chcąc dowiedzieć się, czy dany znak ma szansę na ochronę, czy nie należy znać aktualną praktykę urzędów patentowych.
Czy rejestracja znaku towarowego daje mi monopol na nazwę?
Wyłączność do posługiwania się zarejestrowanym znakiem towarowym nie oznacza całkowitego monopolu prawnego. Ochrona, którą uzyskujesz dzięki rejestracji, ma najszerszy zakres, ale ma również pewne ograniczenia. Przede wszystkim wiążą się one z branżą, w której działasz i to jest obszar Twojego monopolu. Zgłaszając znak towarowy do rejestracji, wskazujesz precyzyjnie towary lub usługi, w których zakresie ochrona ma działać.
Kolejnym ograniczeniem jest terytorium. Skoro swój znak zastrzegłeś na Polskę, to konkurent z Niemiec może używać nawet takiej samej nazwy (ale nie logo). Po trzecie ochrona znaków towarowych trwa 10 lat i nieprzedłużana – wygasa.
Rejestracja znaku towarowego – czy warto?
Zalet rejestracji znaku towarowego nie sposób zliczyć. Przede wszystkim zastrzegając markę, nabywasz formalne prawa do niej. Możesz mieć pewność, że już nikt Ci jej nie odbierze. Dzięki rejestracji uzyskujesz narzędzie do walki z nieuczciwą konkurencją. Nikt inny nie ma prawa używać oznaczeń identycznych lub podobnych do Twojego. W razie sporu sądowego masz niebywałą przewagę, ponieważ dysponujesz świadectwem rejestracji. W przypadku problemów finansowych możesz sprzedać markę. Wartość zarejestrowanego znaku towarowego może być ogromna.
O ponad 20 korzyściach z rejestracji znaku towarowego dowiesz się z poniższego nagrania:
Czym grozi naruszenie znaku towarowego?
Naruszenie znaku towarowego wiąże się z bardzo nieprzyjemnymi konsekwencjami. Użycie nazwy lub logo, które jest podobne do wcześniej zarejestrowanego znaku, może się wiązać m.in. z koniecznością naprawienia szkody, czyli zapłacenia określonej sumy pieniężnej. Podmiot pokrzywdzony może domagać się także wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści. Ma również do dyspozycji cały wachlarz roszczeń o charakterze prewencyjnym. Może na przykład żądać wycofania z obrotu towarów łamiących prawo do znaku.
Jednego w takiej sytuacji możemy być pewnym. Z dnia na dzień będziemy musieli zmienić nazwę, którą rozwijaliśmy latami.
R w kółku a TM – jaka to różnica?
Wskazane powyżej symbole bardzo często są mylone. Różnica między nimi jest zasadnicza. Znak TM (ang. trademark – znak towarowy) może być używany przez każdego. Przedsiębiorca, stosując ten symbol przy nazwie swojej firmy, podkreśla, że uważa ją za markę. Natomiast użycie R w kółku to sygnał, że dane oznaczenie zostało zarejestrowane w Urzędzie Patentowym. Zastosowanie tego oznaczenia do niezarejestrowanego znaku grozi karą grzywny.
Dowiedziałeś się już, czym jest znak towarowy i jakie oznaczenia możesz zarejestrować. Poznałeś tajniki procedury rejestracyjnej. Wiesz również, dlaczego tak ważna jest analiza prawna marki przed rejestracją. Teraz możesz dokonać świadomego wyboru. Nie zwlekaj! Zarejestruj swój znak.