SCAM – co to jest i jak go rozpoznać?

Internet to narzędzie, które oferuje naprawdę ogrom możliwości, ale korzystanie z niego niestety wiąże się również z pewnymi zagrożeniami. Jednym z takich zagrożeń są oszuści, którzy wykorzystują ludzką naiwność, aby osiągnąć określone korzyści – najczęściej finansowe. Scammerów możemy spotkać na każdym kroku, choć nie zawsze zdajemy sobie z tego sprawę. Czym jest SCAM i jak go rozpoznać?

SCAM – co to?

Słowo SCAM pochodzi z języka angielskiego i oznacza po prostu oszustwo. Może ono przybierać różne formy – od kontaktu bezpośredniego (maile, wiadomości na komunikatorach itp.), po specjalnie przygotowane strony internetowe. Scammerzy (oszuści) najczęściej wykorzystują do tego zwyczajne ludzkie odruchy, jakimi jest chęć pomocy najbardziej potrzebującym, czy po prostu szybkiego wzbogacenia się.

Przykłady internetowego SCAMU

Niestety mimo wielu ostrzeżeń, każdego dnia możemy przeczytać w internecie o kolejnych oszukanych osobach. Wprawdzie najczęściej scammerzy wykorzystują standardowe schematy, które łatwo rozpoznać, ale czasem wykazują się własną inwencją twórczą. Zwłaszcza w tej drugiej sytuacji wystarczy chwila nieuwagi lub brak zdrowego rozsądku, aby stracić swoje wszystkie oszczędności.

Serwisy zarobkowe

Blog poświęcony jest przede wszystkim zarabianiu w internecie, więc zacznijmy od nieuczciwych serwisów. Niektóre strony nawet mimo wielu lat działalności potrafią z dnia na dzień zamienić się w SCAM. Przyczyną takiego stanu rzeczy może być złe zarządzanie, brak użytkowników, czy po prostu model zarabiania, który z góry skazany jest na porażkę. Przykładem takiego modelu są programy typu revshare, które pozwalają wprawdzie zarobić, ale niestety tylko na początku. Często określane są nawet mianem piramidy finansowej, gdyż nie posiadają realnego produktu.

Chyba najlepszym przykładem internetowego SCAMu jest serwis Ermail, który od wielu lat widnieje w internecie, choć nigdy nie wypłacał pieniędzy. Od początku nastawiony był na oszukiwanie użytkowników, ale nie to jest tutaj najdziwniejsze. Bardziej dziwi fakt, że w dalszym ciągu wielu użytkowników się tam rejestruje i poleca program dalej, choć obecnie bardzo łatwo zweryfikować wypłacalność serwisów zarobkowych i sprawdzić opinie na ich temat.

Oferty pracy

Osoby poszukujące pracy niestety również muszą mieć się na baczności, gdyż łatwo stracić zdrowy rozsądek będąc „pod ścianą”. Najczęściej na oszustwo możemy natknąć się przeglądając oferty pracy chałupniczej, a te naprawdę potrafią zachęcić. Nie tylko oferowanymi zarobkami, które najczęściej znacznie przewyższają te z etatu, ale również czasem, który jest znacznie krótszy od tego, jaki normalnie byśmy spędzili w firmie. Wprawdzie możemy zarabiać takie kwoty w domu, ale raczej nie wybierając takie oferty znalezione na portalach z ogłoszeniami.

Na jakie oferty pracy uważać

Serwisy z filmami

Możliwość oglądania przez internet wszystkich nowości, które dopiero pojawiają się w kinach z pewnością jest bardzo kuszącą perspektywą. Dlatego również tutaj oszuści mają spore pole do manewru, a świetnym przykładem jest tutaj serwis zalukaj.

Na pierwszy rzut oka wygląda jak typowa platforma VOD, na której możemy oglądać wybrane produkcje. Jednak w rzeczywistości jest to tylko wyszukiwarka filmów, która na dobrą sprawę nawet nie działa poprawnie, a wymaga uiszczenia opłaty. Wprawdzie czasem informuje, że interesujący nas materiał znajduje się na Netflixie, czy HBO MAX, ale takich rzeczy możemy dowiedzieć się z Google.

Oczywiście przechodząc na inną platformę i tak musimy mieć tam aktywną (lub wykupić) subskrypcję.

Ogłoszenia internetowe

Kolejne miejsce, w którym możemy spotkać SCAM to wszelkie portale z ogłoszeniami. Oszustwo dość łatwo rozpoznać, choć osoby, które nigdy nie miały z nim styczności nadal mogą dać się złapać. Taki scammer po prostu przegląda przedmioty wystawione na sprzedaż, a następnie nawiązuje kontakt. Po wstępnej rozmowie i wykazaniu zainteresowania kupnem proponuje, aby przenieść się na inny komunikator np. WhatsApp, aby dopełnić formalności. Tam też dalej kontynuuje wzbudzanie zaufania, aby finalnie poinformować nas, że opłacił już przedmiot i jedyne co musimy zrobić, to odebrać pieniądze klikając w link. Oczywiście w żadnym wypadku nie powinniśmy tego robić.

Warto pamiętać, że nigdy nie powinniśmy otwierać linków niewiadomego pochodzenia. Oszustwo tego typu to tzw. phishing, który ma na celu jedynie pozyskanie naszych danych bankowych. Po zalogowaniu się na takiej stronie podesłanej przez scammera udostępnimy mu dane do logowania, a ten będzie mógł je wykorzystać, aby przelać sobie pieniądze na własne konto bankowe.

Zbiórki internetowe

Niestety oszustw nie brakuje również wśród zbiórek internetowych. Chęć pomocy najbardziej potrzebującym jest godna pochwały, ale zanim to zrobimy warto upewnić się, że pieniądze faktycznie trafią tam gdzie powinny. Wprawdzie weryfikacja najczęściej przeprowadzana jest przez stronę, na której jest organizowana, ale nie każda zbiórka wygląda w ten sposób. Warto zwrócić uwagę przede wszystkim na te, które działają jedynie w mediach społecznościowych i proszą o wpłaty bezpośrednio na konto bankowe. Te bardzo często to zwykły SCAM, choć wiele osób je udostępnia.

SCAM na poczcie elektronicznej

Nie sposób nie wspomnieć również o poczcie elektronicznej, która jest wręcz idealnym miejscem dla wszelkiej maści scammerów. Wykorzystują oni różne techniki, które mają nakłonić nas do kliknięcia w link znajdujący się w wiadomości. Mogą to być wiadomości o rzekomej przesyłce kurierskiej, pieniądzach do odebrania (najczęściej w postaci bitcoina) itp., ale takie maile to zwykły SCAM. Wprawdzie filtrują go niektóre programy pocztowe, czy nawet antywirusowe, ale niestety nie zawsze. W związku z tym musimy zachować czujność otwierając taką korespondencję, a zwłaszcza, jeśli otrzymamy podejrzane wiadomości, których w ogóle nie oczekiwaliśmy.

SPAM na poczcie możemy nieco ograniczyć korzystając z dodatkowych programów oraz wykorzystując inny adres mailowy do rejestracji w podejrzanych serwisach. Warto również pamiętać, aby nie podawać nigdzie w miejscach publicznych np. na forach internetowych naszego adresu mailowego, gdyż najprawdopodobniej trafi do bazy adresów spamerów.

Jak rozpoznać SCAM i nie dać się oszukać

Rozpoznanie SCAMU wbrew pozorom nie jest wcale takie trudne, choć czasem może się takie wydawać. Zwłaszcza, jeśli scammer naprawdę wykaże się kreatywnością i wymyśli coś zupełnie nowego, o czym nikt wcześniej nie pisał. Jakich zasad warto przestrzegać przeglądając internet?

• nigdy nie otwierać linków od nieznajomych. Właściwie to od znajomych też nie powinniśmy otwierać wszystkich, gdyż mogli utracić kontrolę nad danym kontem. Wiele takich wiadomości od znajomych można zaobserwować choćby na Facebook’u. W związku z tym, otrzymując jakikolwiek link warto najpierw zwrócić uwagę na jego adres. Najczęściej bardzo przypomina ten oryginalny, ale powinniśmy dość łatwo się zorientować, że to oszustwo, jeśli go przeczytamy przed otwarciem,
• sprawdzać opinie o serwisach przed rejestracją. Ta zasada tyczy się oczywiście serwisów zarobkowych, jeśli planujemy do jakiegoś dołączyć i zarabiać. Obecnie dość łatwo zweryfikować opinie i wypłacalność danego serwisu, więc przed założeniem konta warto to zrobić,
• nie podawać swoich danych do logowania. Takie dane nikomu nie są do niczego potrzebne, więc jeśli ktoś o nie prosi to z pewnością jest to oszustwo.

Podsumowanie

W internecie niestety na każdym kroku możemy natknąć się na SCAM, ale zachowując czujność i pamiętając o podstawowych zasadach możemy uniknąć przykrych konsekwencji. Nie oszukujmy się, scammerzy z pewnością nie znikną z internetu, więc główną linią obrony pozostaje własna inteligencja. Warto też ostrzec znajomych i rodzinę, jeśli natkniemy się na jakiekolwiek oszustwo, gdyż nie każdy potrafi samodzielnie je rozpoznać.

Mieliście do czynienia ze SCAMem w internecie? Co o tym sądzicie? Podzielcie się opinią w komentarzu.