Zdolność kredytowa – co to jest i co na nią wpływa?

Banki chętnie udzielają kredytów, gdyż jest to dla nich dodatkowy zarobek i to często całkiem spory, ale nie oznacza to, że taki kredyt otrzyma każdy wnioskujący. Udzielenie kredytu to jedno, a otrzymanie zwrotu z odsetkami to drugie. W związku z tym, banki najpierw oceniają zdolność kredytową potencjalnego kredytobiorcy, a dopiero potem udzielają (lub nie) kredytu. Czym jest i co na nią wpływa?

Zdolność kredytowa – co to?

Zdolność kredytowa to po prostu ocena możliwości spłaty potencjalnego zadłużenia wraz ze wszystkimi odsetkami i opłatami. Musimy ją mieć, aby móc uzyskać kredyt bankowy i określa maksymalną kwotę kredytu jaki możemy uzyskać. Bank przeprowadza dokładną analizę, aby ocenić szanse, że będziemy spłacać regularnie takie zobowiązanie. Z pewnością nikt nie chce pożyczać pieniędzy osobom, które nie są w stanie ich oddać, a już na pewno nie banki.

Co wpływa na zdolność kredytową

Każdy bank analizę zdolności kredytowej dzieli na dwie części – ilościową oraz jakościową. Analiza ilościowa dotyczy głównie sytuacji finansowej, a analiza jakościowa – pozostałych danych mających bardzo istotny wpływ na możliwość wywiązywania się z zaciągniętych zobowiązań.

Analiza ilościowa

Na początek analiza sytuacji finansowej, w której pod uwagę brane są:

• dochody. Najważniejsza kwestia wpływająca na zdolność kredytową to oczywiście wysokość zarobków. Sprawa jest prosta, im wyższe dochody, tym wyższy kredyt możemy uzyskać. Ważne jest, aby taki dochód był stały, gdyż banki bardzo często nie uwzględniają różnego rodzaju premii. Warto dodać, że istotna jest również stabilność zatrudnienia, więc najlepiej oceniana jest umowa o pracę na czas nieokreślony,
• koszty utrzymania i obecne zadłużenia. Kolejna bardzo istotna kwestia, czyli nasze miesięczne zobowiązania stałe np. czynsz, media, raty itp. Wszystkie kredyty, karty kredytowe itp. mają negatywny wpływ na naszą zdolność kredytową.

Przy ocenie zdolności kredytowej istotna jest kwota, która zostaje po odjęciu kosztów utrzymania od dochodów. Musimy jednak pamiętać, że istotna jest tutaj kwota przypadająca na jedną osobę w gospodarstwie domowym. Jest tak, ponieważ istnieje tzw. minimum socjalne, które musi zostać spełnione dla każdego domownika.

Analiza jakościowa

Poza analizą sytuacji finansowej, jest jeszcze analiza jakościowa, w której istotnym czynnikiem jest:

• wiek – najczęściej minimalna granica wieku osoby, która może ubiegać się o kredyt to 18-21 lat, a maksymalna to 70-80 lat. Młodzi mogą mieć większy problem z uzyskaniem kredytu, gdyż w ocenie banku są mniej przewidywalne. Z kolei przekroczenie pewnej granicy wieku to dla banku ryzyko, że klient umrze jeszcze przed spłatą zadłużenia. Warto zwrócić uwagę, że istotny jest nie tylko wiek, w którym zaciągamy kredyt, ale również wiek, w którym będziemy kończyć spłatę. Ma to znaczenie przede wszystkim w przypadku kredytów hipotecznych, które zaciągane są na długi okres czasu np. 30 lat,
• wykształcenie – w ocenie banku, osoby z wyższym wykształceniem mają większe szanse znaleźć pracę bardziej stabilną i lepiej płatną. W związku z tym, im wyższe wykształcenie, tym większe szanse na uzyskanie kredytu,
• status zawodowy – równie istotnym czynnikiem dla banku jest to, czy pracujemy w firmie państwowej, czy prywatnej oraz to w jakiej branży. Czynniki te również mogą wpływać na stabilność zatrudnienia,
• stan cywilny – w oczach banku, jako bardziej stabilne uznawane są osoby będące w związkach małżeńskich. Druga sprawa, że najczęściej w takich związkach zarabiają dwie osoby, a więc również dochód jest wyższy,
• historia kredytowa – bardzo istotna kwestia, która może nam zarówno pomóc, jak i zaszkodzić. Wszystko uzależnione jest od tego, czy spłacaliśmy wszystkie poprzednie zobowiązania w terminie. Dlatego powinniśmy dbać o historię kredytową, gdyż banki zawsze sprawdzają informacje w BIK i innych bazach danych. Co istotne, na naszą niekorzyść może działać również to, że wcześniej nie braliśmy nigdy żadnego kredytu. W związku z tym, czasem warto zaciągnąć jakiś mniejszy i spłacić go w terminie, aby zwiększyć swoją zdolność kredytową.

Rodzaj kredytu

Poza czynnikami dotyczącymi kredytobiorcy oraz jego sytuacji, na zdolność kredytową wpływa również to, o jaki kredyt wnioskujemy. Istotne czynniki to:

• rodzaj kredytu. Inaczej liczona jest zdolność dla kredytów gotówkowych, a inaczej dla hipotecznych. W przypadku tych drugich, ocena jest bardziej szczegółowa, gdyż taki kredyt najczęściej opiewa na zdecydowanie większą kwotę i na dłuższy okres, więc wiążą się ze zdecydowanie większym ryzykiem dla banku. Patrząc jednak z drugiej strony, taki kredyt hipoteczny wymaga mniejszej zdolności kredytowej od kredytu gotówkowego na dużą kwotę, gdyż bank ma zabezpieczenie w postaci mieszkania,
• wysokość kredytu – bardzo prosta zależność – im wyższa kwota, tym większą zdolność kredytową musimy mieć, aby go dostać,
• okres kredytowania – im dłuższy okres kredytowania, tym mniejsza rata, a więc również zdolność może być mniejsza,
• dodatkowe zabezpieczenie – dzięki temu możemy liczyć na mniej rygorystyczne podejście do oceny zdolności, gdyż bank ma zabezpieczenie w postaci nieruchomości lub weksla.

Dokumenty najczęściej wymagane do oceny

Wnioskodawca musi uzyskać status wiarygodnego i wypłacalnego klienta, więc bank prowadzi szeroki proces weryfikacji możliwości finansowych każdego kandydata do uzyskania kredytu. W związku z tym, będziemy zobowiązani przedstawić wiele wymaganych dokumentów. Mogą one być różne w zależności od placówki. Wśród najczęściej wymaganych należy wymienić: umowę o pracę, zaświadczenie o zatrudnieniu, zaświadczenie o wysokości zarobków, wyciąg z konta potwierdzający regularność przelewów z tytułu wynagrodzenia itp.

Jak ją podnieść?

Jest kilka sposobów by podnieść swoją zdolność kredytową:

• wystąpić o kredyt wraz z małżonkiem jeśli występuje między małżonkami rozdzielność majątkowa.
• złożyć wniosek o kredyt z innym członkiem rodziny, którego dochody mogłyby poprawić zdolność kredytową.
• w przypadku, gdy jeden z małżonków nie posiada dochodów, można zawrzeć rozdzielność majątkową i do kredytu przystąpić samodzielnie.
• wpłacić większy wkład własny.
• rozłożyć kredyt na dłuższy okres czasu. Dłuższe okres kredytowania to mniejsze raty, co przekłada się na zdolność kredytową.
• konsolidacja lub wydłużenie pozostałych kredytów o ile takie są.
• banki mogą brać pod uwagę, prócz stałych dochodów również premie. Warto wskazać je w zaświadczeniach o zarobkach.

Czy każdy bank liczy zdolność kredytową tak samo?

Ocena zdolności kredytowej w każdym banku wygląda zupełnie inaczej, więc może się okazać, że w jednym nie dostaniemy kredytu w ogóle, a w innym zaproponują nam kilkadziesiąt tysięcy. W związku z tym, że banki często mają zupełnie różne kryteria, warto przed podpisaniem umowy sprawdzić ofertę przynajmniej kilku z nich.