Każdy z nas choć raz w życiu spotkał się z pojęciem „historia kredytowa„. To ona wpływa na zdolność do uzyskania kredytów, pożyczek oraz innych form finansowania. Ma zatem bardzo istotny wpływ na wiele aspektów naszego życia, więc warto zadbać, aby była dobra. Czym dokładnie jest, gdzie ją sprawdzić i jak o nią zadbać?
Historia kredytowa – co to jest?
Historia kredytowa to zapis informacji o naszych wcześniejszych interakcjach finansowych i kredytowych. Jest to zbiór danych, który odzwierciedla naszą zdolność do spłacania pożyczek i zobowiązań. W jej skład wchodzą takie elementy jak:
- Pożyczki i kredyty – w historii kredytowej znajdują się informacje o pożyczkach i kredytach, które braliśmy w przeszłości. Dane obejmują kredyty hipoteczne, gotówkowe, konsolidacyjne, samochodowe, karty kredytowe itp.
- Historia płatności – historia kredytowa zawiera informacje na temat terminowości naszych płatności. To ważne, ponieważ opóźnienia w spłacie zobowiązań mogą negatywnie wpłynąć na zdolność do uzyskania przyszłych kredytów.
Gdzie i jak sprawdzić historię kredytową?
Aby sprawdzić swoją historię kredytową w Polsce, można skorzystać z usług Biura Informacji Kredytowej (BIK), które jest główną instytucją zajmującą się gromadzeniem i udostępnianiem informacji tego typu w naszym kraju.
Jak sprawdzić historię kredytową w BIK krok po kroku:
- Wchodzimy na stronę BIK, za pomocą powyższego niebieskiego przycisku lub wpisując adres w przeglądarkę.
- Klikamy przycisk „Pobierz raport teraz”.
- Wybieramy jeden z dostępnych wariantów i klikamy „Zamów x”.
- Zakładamy konto podając wszystkie wymagane dane (lub logujemy się na wcześniej utworzone).
- Generujemy darmowy raport BIK (raz na 6 miesięcy) lub składamy zamówienie i realizujemy płatność.
Jak powstaje raport w BIK
Historia kredytowa w BIK powstaje na podstawie informacji zgromadzonych od różnych instytucji finansowych i kredytodawców. Proces jej tworzenia można podzielić na kilka etapów:
- Podpisanie umowy kredytowej lub pożyczkowej – tworzenie historii kredytowej rozpoczyna się w momencie podpisania umowy z instytucją finansową. Może ona dotyczyć kredytu gotówkowego, hipotecznego, samochodowego, karty kredytowej, pożyczki i innych form finansowania.
- Dostarczenie informacji przez kredytodawcę – instytucja finansowa udzielająca kredytu przekazuje informacje dotyczące tej umowy do Biura Informacji Kredytowej. Dane obejmują m.in. kwotę, datę zawarcia, rodzaj, okres spłaty, harmonogram płatności itp.
- Gromadzenie i przetwarzanie danych przez BIK – Biuro Informacji Kredytowej zbiera, gromadzi i przetwarza dane, tworząc z nich raport kredytowy dla danego konsumenta. Zawiera on historię wszystkich zobowiązań finansowych wraz z informacjami o terminowej spłacie, opóźnieniach i innych istotnych faktach.
- Przechowywanie informacji – dane w raporcie kredytowym są przechowywane przez BIK przez 5 lat od momentu spłaty zadłużenia.
Czy warto mieć historię kredytową?
Warto mieć historię kredytową, ponieważ wpływa ona na:
- Decyzje kredytowe – historia kredytowa jest głównym źródłem informacji, na podstawie których banki i instytucje finansowe oceniają naszą zdolność kredytową. Jeśli jest ona dobra, mamy większe szanse na uzyskanie kredytów i pożyczek.
- Warunki i oprocentowanie – nasza historia kredytowa wpływa także na to, na jakich warunkach otrzymujemy od instytucji finansowych pożyczki i kredyty. Osoby z dobrą historią mogą liczyć na niższe oprocentowanie, dłuższy okres spłaty oraz wyższy limit kwotowy.
- Zakup mieszkania i pojazdu – przy staraniu się o kredyt samochodowy lub hipoteczny, banki biorą pod uwagę naszą historię kredytową, więc może ona mieć decydujący wpływ na decyzję o przyznaniu lub odmowie.
Jak widać, historia kredytowa ma bardzo duże znaczenie, dlatego warto dbać o jej jakość i regularnie ją kontrolować.
Czy brak historii kredytowej działa na niekorzyść?
Brak historii kredytowej potrafi działać na niekorzyść w wielu sytuacjach finansowych. Wprawdzie nie jest tożsamy z negatywną historią kredytową, ale może spowodować:
- Trudności w uzyskaniu kredytu – banki i instytucje finansowe opierają się na historii kredytowej, aby ocenić zdolność do spłacania zobowiązań klienta. Brak danych, na podstawie których mogą dokładnie oszacować ryzyko sprawia, że uzyskanie kredytu lub pożyczki może okazać się trudniejsze.
- Wyższe oprocentowanie – brak historii kredytowej zwiększa prawdopodobieństwo, że bank zaproponuje wyższe oprocentowanie. Instytucje finansowe często postępują w ten sposób, aby zrekompensować sobie ryzyko.
- Krótszy okres spłaty i mniejsza kwota – brak historii kredytowej może wpłynąć także na to, że banki lub instytucje finansowe będą bardziej ostrożne w udzielaniu kredytów lub pożyczek. W rezultacie, mogą zaoferować krótszy okres spłaty i mniejszą kwotę.
Aby uniknąć negatywnych skutków braku historii kredytowej, warto zacząć ją budować.
Negatywna historia kredytowa a jej brak
Negatywna historia kredytowa zawiera informacje o zaległościach w spłacie zobowiązań finansowych, opóźnieniach w płatnościach, a także innych problemach związanych z zadłużeniem. Takie dane mogą znacząco utrudnić, a nawet uniemożliwić uzyskiwanie kredytów, pożyczek i innych form finansowania.
Z drugiej strony, brak historii kredytowej oznacza, że w BIK nie ma żadnych informacji o wcześniejszych transakcjach związanych z kredytami lub pożyczkami. W takiej sytuacji instytucje finansowe mają mniej danych, na podstawie których mogą ocenić ryzyko, co może sprawić, że o większy kredyt również nie będzie łatwo.
Jednak brak historii kredytowej jest znacznie lepszy niż negatywna historia kredytowa, ponieważ nie niesie ze sobą obciążenia związanego z problemami w spłacie długów. W przypadku „czystej kartki”, zawsze można ją zapisać pozytywnymi informacjami, korzystając z różnych instrumentów finansowych.
Czy można usunąć negatywną historię kredytową?
Negatywnej historii kredytowej nie można usunąć. Wpisy wynikające z opóźnień w spłatach lub innych problemów z zobowiązaniami finansowymi pozostaną w raporcie przez 5 lat, co wynika z przepisów prawa. Jednak istnieją 3 sytuacje, w których informacje znajdujące się w BIK mogą zostać wykasowane lub zmienione:
- Odwołamy zgodę na przetwarzanie danych o spłaconych przez nas kredytach. Pod warunkiem, że zostały uregulowane w terminie.
- Minie 5 lat od momentu spłaty kredytu, z którym mieliśmy jakieś większe problemy. Należy wtedy złożyć wniosek o usunięcie tej informacji, aby mieć pewność, że nie wpłynie ona już negatywnie na naszą historię kredytową.
- Dane znajdujące się w raporcie są nieaktualne lub nieprawdziwe.
Jak zbudować historię kredytową
Aby zbudować historię kredytową, należy aktywnie korzystać z różnych instrumentów finansowych, takich jak kredyty, pożyczki i karty kredytowe. Co może pomóc?:
- Otwarcie rachunku bankowego – pierwszym krokiem, który należy podjąć jest założenie konta bankowego. To podstawowy element życia finansowego i może stanowić fundament dla budowania historii kredytowej. Szukając odpowiedniej instytucji warto wykorzystać ranking kont bankowych, aby znaleźć najlepszą ofertę.
- Karta kredytowa – kolejnym ważnym narzędziem do budowania historii kredytowej jest karta kredytowa. Warto rozważyć jej posiadanie, jeśli regulowanie zadłużenia nie będzie stanowiło problemu. Wystarczy używać jej regularnie, ale też odpowiedzialnie, czyli płacić terminowo i spłacać co miesiąc saldo w całości, aby uniknąć dużego obciążenia odsetkami.
- Kredyt lub pożyczka – kolejną opcją, która pomoże budować historię kredytową jest pożyczka lub kredyt. Jednak przed podpisaniem umowy trzeba dobrze zrozumieć jej treść i upewnić się, że takie zobowiązanie nie przekracza posiadanych możliwości finansowych.
Na co zwracać uwagę?
W budowaniu pozytywnej historii kredytowej ważne jest:
- Terminowe spłacanie zobowiązań – po uzyskaniu kredytu lub pożyczki, należy pamiętać o spłacie rat w terminie. Jest to kluczowy aspekt, jeśli chodzi o budowanie dobrej historii kredytowej.
- Monitorowanie swojej historii kredytowej – regularne sprawdzanie własnych raportów kredytowych pomoże w upewnieniu się, że wszystkie informacje są poprawne.
- Cierpliwość – budowanie historii kredytowej to proces, który nie dzieje się natychmiast. To może zająć pewien czas, dlatego warto uzbroić się w cierpliwość i spokojnie poczekać, aż będzie miała ona znaczący wpływ na zdolność kredytową.
- Unikanie nadmiernego zadłużenia – nie należy brać pożyczek, które przekraczają możliwości finansowe, aby uniknąć problemów z terminową spłatą. Warto też utrzymywać niski wskaźnik zadłużenia w stosunku do dostępnego limitu kredytowego.
- Różnorodność kredytową – korzystne dla historii kredytowej może być posiadanie różnych rodzajów zobowiązań, takich jak kredyt hipoteczny, karta kredytowa i pożyczka.
Gdzie jeszcze banki sprawdzają wiarygodność kredytową?
Banki i instytucje finansowe mogą sprawdzać wiarygodność kredytową klientów nie tylko w BIK, ale także w innych agencjach oraz różnych bazach danych. Do oceny często wykorzystują również:
- Krajowy Rejestr Długów (KRD) – instytucja zajmująca się gromadzeniem informacji na temat osób i firm, które mają zaległości w spłacie długów. Banki mogą sprawdzić w KRD, czy potencjalny klient ma wpisy dotyczące zaległości.
- BIG InfoMonitor – kolejna agencja kredytowa w Polsce, która gromadzi informacje o zadłużeniu i historii kredytowej konsumentów.
- Rejestr Dłużników ERIF – Europejski Rejestr Informacji Finansowej również zajmuje się gromadzeniem informacji o dłużnikach i historii kredytowej.
- Własne bazy danych – banki mogą także posiadać własne bazy danych, w których przechowują informacje o klientach, ich kontach, historii kredytowej i transakcjach. Często wykorzystywane są one do oceny ryzyka kredytowego i kontroli klientów.
- Weryfikację dochodów – banki mogą również przeprowadzać weryfikację dochodów klienta, aby upewnić się, że jest on w stanie spłacić zobowiązanie kredytowe. Obejmuje ona z reguły sprawdzenie zaświadczeń o zarobkach i innych dokumentów finansowych.
- Weryfikację zatrudnienia – banki mogą potwierdzać informacje o zatrudnieniu klienta, aby upewnić się, że ma stałe źródło dochodów.
- Weryfikację historii kredytowej za granicą – w niektórych sytuacjach banki mogą próbować uzyskać dostęp do informacji o historii kredytowej w międzynarodowych agencjach.
Warto zwrócić uwagę, że każda instytucja finansowa może mieć swoje własne procedury oceny zdolności kredytowej i źródła, z których korzysta. Dlatego też, ubiegając się o kredyt lub pożyczkę należy być na to przygotowanym.
Czy można dostać kredyt mając złą historię kredytową?
Możliwość uzyskania kredytu przy złej historii kredytowej jest ograniczona, ale nie jest niemożliwa. Łatwiejsze do otrzymania w takiej sytuacji mogą być:
- Kredyty zabezpieczone – wspierane przez aktywa, takie jak nieruchomość (kredyty hipoteczne) lub pojazd (kredyty samochodowe). W przypadku takich kredytów, gdy klient nie spłaca zobowiązania, bank może skonfiskować zabezpieczenie.
- Kredyty krótkoterminowe – mogą być dostępne nawet w przypadku negatywnej historii kredytowej, ale ich oprocentowanie z reguły jest znacznie wyższe, aby zrekompensować ryzyko kredytowe.
- Pożyczki od instytucji pozabankowych – instytucje, które nie podlegają tak surowym regulacjom jak banki, mogą być bardziej skłonne do udzielania pożyczek osobom z negatywną historią kredytową. Jednak należy być ostrożnym przy wyborze takich instytucji, ponieważ koszty często są dużo wyższe.
- Kredyty z poręczycielem – innym rozwiązaniem może być znalezienie poręczyciela, który zobowiąże się do spłaty kredytu w przypadku problemów.
Podsumowanie
Historia kredytowa odgrywa kluczową rolę w naszym życiu finansowym, dlatego warto o nią zadbać. Pozytywne wpisy mogą znacząco ułatwić nam dostęp do kredytu, obniżyć koszty i otworzyć drzwi do wielu innych możliwości. Trzeba tylko pamiętać, aby unikać sytuacji, które mogłyby spowodować pojawienie się w raportach niekorzystnych informacji.
Czy Wasza historia kredytowa (lub jej brak) wpłynęła jakoś na decyzje dotyczące ewentualnych pożyczek lub kredytów? Podzielcie się opinią w komentarzu.
