Franczyza – co to jest i na czym polega?

Prowadzenie własnego biznesu to ciekawa alternatywa dla etatu, o której z pewnością myśli wiele osób. Jednak samo rozmyślanie nie wystarczy – trzeba jeszcze przejść do działania, a do tego potrzebny jest już odpowiedni pomysł na biznes. Z tym często bywa już problem, ale z pomocą może nam przyjść franczyza, która go rozwiązuje, choć sama nie jest pozbawiona wad. Na czym polega, co warto o niej wiedzieć i jak prowadzić działalność tego typu?

Franczyza – co to?

Franczyza, jak mówi Europejski Kodeks Etyczny Franczyzy to systemem sprzedaży towarów, usług albo technologii opartym na ścisłej i nieustannej współpracy pomiędzy (niezależnymi prawnie i finansowo) przedsiębiorstwami – to znaczy franczyzodawcą i jego franczyzobiorcami. Jest to sposób prowadzenia działalności gospodarczej oparty na umowie, gdzie franczyzodawca jest stroną udzielającą prawa do korzystania z: nazwy handlowej, znaku towarowego i wszelkiej pomocy technicznej oraz handlowej dla franczyzodawcy.

Samo słowo „franczyza” pochodzi z języka francuskiego i po polsku oznacza koncesję, co pokazuje jak wyglądają relacje pomiędzy franczyzobiorcą, a franczyzodawcą

Umowa franczyzy

Działalność na licencji franczyzowej będzie w tym wypadku jednym z pewniejszych rozwiązań oraz jedną z najlepszych dróg do stałych zarobków. Takie prowadzenie biznesu oznacza prawo, a jednocześnie obowiązek do działań według zasad, które zostały przyjęte przez firmę udzielającej licencji. Współpraca między franczyzobiorcą, a franczyzodawcą zawsze zawiązywana jest na podstawie umowy franczyzy, w której znajdziemy dokładnie określone prawa i obowiązki obu stron.

Tak więc, podjęcie działalności na zasadzie franczyzy pozwala franczyzobiorcy na korzystanie, w zamian za odpowiednią gratyfikację, z:

• nazwy franczyzodawcy,
• znaku towarowego,
• „know how”,
• sposobu prowadzenia działalności,
• sposobów postępowania,
• pomocy handlowej oraz technicznej.

Franczyzobiorca może korzystać z doświadczenia franczyzodawcy, ale musi włożyć w działalność własny kapitał, ponosić stałe opłaty, przestrzegać obowiązujących w sieci standardów oraz liczyć się z poufnością informacji. Franczyzodawca zaś otrzymuje wynagrodzenie z tytułu umowy franczyzy oraz powiększa swój rynek zbytu (przy jednoczesnym ograniczeniu własnego wkładu).

Warto zaznaczyć, że nie ma jednego wzorca umowy franczyzy i nie jest ona prawnie unormowana. Jej zawarcie oparte jest na zasadzie swobody umów, która zezwala na samodzielne kształtowanie treści umowy i dowolne dobranie jej kontrahenta. Elementy, które powinny się w niej znaleźć to: definicje kluczowych pojęć, prawa i obowiązki stron, postanowienia związane z zawarciem umowy oraz sposoby na rozwiązanie umowy (oraz ich przyczyny).

Czym charakteryzuje się pakiet franczyzowy?

Pakiet ten jest kompletem dokumentów, z których składa się pełna koncepcja prowadzenia działalności jaka proponowana jest przez franczyzodawcę. Poszczególne części pakietu to:

1.  znak towarowy. Czyli każde oznaczenie działalności, które przedstawione jest w sposób graficzny (albo takie, które da się w sposób graficzny wyrazić). Ma ono za zadanie odróżniać dane przedsiębiorstwo od innych firm,
2. „know-how”. Jest to fachowa wiedza danego przedsiębiorstwa w zakresie stosowanych technologii, a także doświadczenia w prowadzeniu działalności danego typu,
3. podręcznik operacyjny. To szczegółowy opis zasad, według których franczyzobiorca musi prowadzić działalność. Wyszczególnia on poufne dane oraz tajemnice handlowe, a opisane w nim zagadnienia są zróżnicowane w zależności od tego, jakiej branży dotyczą. Zazwyczaj jednak znajdziemy tam opis całego systemu franczyzowego, projekt lokalu wraz z wykazem niezbędnego wyposażenia, procedury organizacyjne czy wzory umów zawieranych z pracownikami,
4. usługi świadczone przez franczyzodawców na rzecz franczyzobiorców. Opis pomocy w rozwiązywaniu różnego rodzaju problemów oraz usługi takie jak szkolenia, pomoc w obsłudze i zarządzaniu oraz we wszystkich innych ważnych punktach organizacji nowego miejsca,
5. opłaty franczyzowe. Wszelkie warunki finansowe, które są podstawą każdej umowy. Franczyzodawca zawsze dokładnie określa jakie opłaty będzie pobierał i ile będą one wynosiły.

Dla kogo franczyza

Franczyza to doskonały pomysł dla początkujących przedsiębiorców, którzy chcą posiadać własny biznes, lecz nie mają jeszcze własnego doświadczenia w kwestii zarządzania i marketingu. Plusem założenia biznesu franczyzowego jest również fakt, iż sporo z nich nie wymaga dużego kapitału początkowego. Przykładowo jeśli zdecydujemy się na założenie restauracji tego typu, to do startu często wystarczy nam zaledwie kilkadziesiąt tysięcy. Co więcej, możemy spodziewać się, że już na początku nie zabraknie nam klientów. W końcu będziemy oferować produkty znanej i lubianej już marki.

Popularne firmy

Poniżej kilka najpopularniejszych firm franczyzowych:

Żabka

Wymagany wkład własny: 

• 5000 złotych,

Podstawowe wymagania sieci:

• gotowość do prowadzenia własnej działalności gospodarczej,
• umiejętność kierowania zespołem,
• pozytywne nastawienie do klienta,
• zaangażowanie, optymizm i motywacja do pracy,
• znajomość obsługi komputera (m. in. Pakiet Office).

Groszek

Podstawowe wymagania sieci:

• lokal o powierzchni min. 80m².

Wymagany wkład własny:

• ustalany indywidualnie dla każdej placówki handlowej.

Wsparcie dla franczyzobiorcy:

• wizerunkowe,
• finansowe,
• marketingowe,
• szkoleniowe,
• doradcze.

McDonald’s

Podstawowe wymagania sieci:

• franczyzobiorcą może być wyłącznie osoba fizyczna,
• przed zawarciem umowy kandydat przechodzi wielomiesięczne szkolenie teoretyczne i praktyczne obejmujące wszystkie aspekty prowadzenia restauracji,
• umowa zawierana jest na 20 lat i dotyczy konkretnej restauracji McDonald’s,
• zawierając umowę franczyzobiorca obejmuje przeważnie jedną z już funkcjonujących restauracji,
• inwestorem w nieruchomość jest McDonald’s Sp. z.o.o.,
• decyzję co do lokalizacji podejmuje wyłącznie Mc’Donald’s Sp. z.o.o.

Wymagany wkład własny:

• ok. 1 500 000 złotych.

Domino’s Pizza

Podstawowe wymagania sieci:

• entuzjasta Pizzy,
• z doświadczeniem w prowadzeniu własnego biznesu min. 3 lata lub z doświadczeniem w gastronomii,
• doświadczenie w zarządzaniu zespołem,
• nastawienie na wzrost biznesu,
• gotowość do osobistego zaangażowania w prowadzenie pizzerii,
• gotowość do nauki i otwartość na zmiany,
• bezkompromisowy w kwestii najwyższej jakości produktów i jakości obsługi klienta.

Wymagany wkład własny:

• min. 95 000 euro. Kwota uzależniona od posiadania lokalu.

Lokal:

• preferowana powierzchnia: 80-120 m²,
• wymagania techniczne: zasilanie min. 85 kW i kanał wentylacyjny wyciągowy,
• zapewniona pomoc w doborze i poszukiwaniu lokalizacji,
• dostępne są również działające lokale gotowe do rozpoczęcia działalności franczyzowej.

Skąd wziąć pieniądze na franczyzę

Wiele biznesów na zasadzie franczyzy nie wymaga bardzo dużych nakładów finansowych, ale nawet te niewielkie czasem ciężko sfinansować z odłożonych pieniędzy. Możliwości ich pozyskania są różne, w zależności od tego jak dużą kwotę potrzebujemy i w jakim czasie chcemy ją zdobyć.

Skąd wziąć pieniądze

Inne pomysły na biznes

Franczyza to ciekawy i większości przypadków nie wymagający dużych nakładów finansowych sposób na rozpoczęcie własnej działalności, choć oczywiście nie jedyny. Warto czasem sprawdzić również inne, ponieważ nie każdy od razu chce kierować zespołem, a wiele biznesów możemy prowadzić w pojedynkę. Jest sporo sprawdzonych pomysłów, które mogą posłużyć jako inspiracja, a niektóre z nich nie wymagają praktycznie żadnego wkładu własnego.

Sprawdzone pomysły na biznes i własną firmę

Franczyza – opinie

Największą zaletą franczyzy jest to, że nie budujemy od zera własnego biznesu. Nie inwestujemy również ogromnych pieniędzy w reklamę i szkolenie pracowników, więc start wydaje się łatwiejszy. W ramach umowy otrzymujemy potężny pakiet wiedzy i markę, a to oznacza nie tylko oszczędność, ale również mniejsze ryzyko fiaska inwestycji – w końcu pomysł na biznes został już sprawdzony. Jednak zanim podejmiemy się współpracy z konkretną firmą warto poszukać opinii na jej temat wśród innych franczyzobiorców.

Macie jakieś doświadczenia z franczyzą? Podzielcie się opinią w komentarzu.